Bitlis’in Tatvan ilçesinde hasat edilerek kurutulmak amacıyla tarlalara serilmeye başlanan domatesler, BENDE başta oluşmak için Avrupa ülkeleriyle İran’a ihraç ediliyor.
Nisanda ekimi yapılan domatesler, hasat edildikten sonra orak ayı ve ağustos aylarında kurutma işleminden geçiriliyor. Domatesler, kesilerek kavurucu sıcakta 10-12 dolaşma içinde kuruduktan sonra az dışı ile birlikte Türkiye’nin 80 vilayetine gönderiliyor. Sofralık domates üretiminde Türkiye genelinde söz sahibi olduklarını anlatım fail Tarım ve Orman Bitlis İl Müdürü Rıfat Çelik, kurutmalık domateste da iddialı olduklarını söyledi. Çelik, “Bitlis ilimiz yüzdelik 96’nın üstünde geçimini tarım ve hayvancılıkla sağlayan şehirlerimizdendir. Sonuç yıllarda yaptığımız yatırımlarla bu arada, tarımsal mekanizasyondaki yenilikler, sulama sistemindeki yeniliklerimizle bu arada, atıl tarım arazilerinin tarıma kazandırılmasıyla bu arada şu anda yüzdelik 99.7 oranında arazilerimiz kullanmaktayız. Tabiatıyla ilimizde ayrımsız güruh önemli eser yetişmektedir. Sofralık domates üretimi üstelik Bitlis’in asıl ürünlerinde olmaya başladı” dedi.
“İlimize ek değeri kısaca 832 milyon TL civarındadır”
Bu yıl 26 bin dekarlık alanda, 208 bin titrem sofralık domates üretimiyle geçen yıl olduğu kabil Şark ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde birinci tam olduklarını belirten Çelik, “Bunun şehrimize tarımsal hasıla anlamında balaban katkısı olmaktadır. Bu 208 bin ton domatesimizin Bitlis ilimize ekleme değeri, tarımsal hasıla anlamında kısaca 832 milyon TL civarındadır. Domates ilimizde sofralık tipi yerine üretmekle bu arada endüstri tipi domates yetiştiriciliği bile haddinden fazla yaygındır. Bizde toprak sebzeciliği çokça yaygındır. Sanayi tipi domateslerimiz de bizde herhangi bir sınai uran tesisi olmadığı üzere bunu birlikte gözyaşı yemiş göveri kendisine Türkiye’nin 80 vilayetine, Irak ve Suriye pazarlarına en etmekteydik” ifadelerini kullandı.
“İklimimiz domates kurutmaya çok müsaittir”
Kurutmalık domates sektörüne de girmeye başladıklarını belirten Başmuallim Polat, sabık yıl demonstrasyon namına kurutmalık domates yaptıklarını ancak bu yıl ağır olarak bu işte saraka sahibi olacaklarını kaydetti Polat, “Şu anda Tatvan ilçemizdeyiz. Behçet Alim çiftçimiz geçen sene tıpkı nümayiş üretimimiz olmuştu. Fakat bu yıl korkulu ayrımsız şekilde kurutmalık domates yapıyoruz. Şu anda 250 bin metrekare alanda sergilerimizi açmışız. Bu alanda ürettiğimiz 208 bin titrem domatesin, bu yıl 700 tonunu kurutmalık domates yerine değerlendireceğiz. İklimimiz domates kurutmaya çok müsaittir. Şu dakika sergilerde görmüş olduğunuz domatesler, simetrili adına ikiye bölünmekte, tuzlanmakta. Çevrim kurusu anlamında bu domateslerin kurutulmuşluğu cenup iklimimizde 6-7 çevrim iken, bizde bazı bazı 8-10 günü bulabiliyor. Özlük haliyle katıksız kuruma yöntemi bizde nişane kaliteliğini birlikte arttırıyor. Veli Bölgesi’nden davet ettiğimiz hareket insanları var. Şu anda kurutmuş olduğumuz domatesleri onlara satacağız. Onlar birlikte oraya götürüp endüstriyel tesislerde, farklı işlemlere maruz bırakarak ürünleri Avrupa kıtasında, Almanya, Hollanda, Mağrip ülkelerine ve Amerika kıtasına, Kanada’ya ihracatını yapmaktadırlar. Gönlümüz şurası heves ediyor, önümüzdeki yıldan itibaren dış satım noktasını aracısız Bitlis ili yapacağız. Avrupa’ya, Amerika’ya kişi üreticimiz tarafından ihracatını biz yapmış olacağız. Şu dakika kurutulmuş domatesin Avrupa pazarında raftaki fiyatları 5 ile 20 dolar arasında değişmekle bu arada, o pazarlarda melfuf değeri faziletkâr tıpkısı işaret haline geliyor. Bizim üstelik amacımız özellikle önce aut ahzüita tedarik etmek. Aut pazarda ürünlerimize munzam ayar hatırlamak. Burada şu an 250’den çok işçi çalışmaktadır. 26 bin dekarlık domates üretim alanında, mevsim süresince 7-8 bin civarında sezonluk iştirakçi çalışmaktadır. Mevsimlik işçilerin burada gördüğünüz üzere hayati alanlarını kurmuşuz. Bu alanlardaki üretimler hem ilimize çokça yetişkin derece katmakta hem insanlarımıza atıl aksiyon gününün istihdam edilmesinde iri yarar sağlamaktadır. Bu domates hinterlandında büyük firmalarla görüşmelerimiz var. Salçalık domates üretimi çokça yaygındır. Fakat değme salça tesisimiz, fabrikamız şu anda yoktur. Yatırımlar üzere nida etmişiz. Görüşmelerimiz devam ediyor. Heves istiyor kim seneye hem kurutmalık yapalım hem salça fabrikamız olsun, fabrikalarımızda salça da üretelim. Elhak Türkiye’nin 80 iline ve aut ülkelere gözyaşı sebze kâr anlamında sofralık kendisine ihracatımız vardır” diye niteleyerek konuştu. – BİTLİS
