Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişci, CHP Niğde Mebus Ömer Fethi Gürer’in soru önergesine verdiği yanıtta; Ekinci Araç Sistemi’hangi (ÇKS) mukayyet rençper sayısının 2021 yılında 2 milyon 173 bin, 2022 yılında ise 18 Temmuz itibarıyla 2 milyon 34 bin olduğunu belirtti. Kirişci’nin yanıtını değerlendiren Gürer, “Tarımda çiftçinin sayısı her an düşüyor. Çünkü çiftçi ürettiğinden kazanamıyor. Kırsalda gözyaşı ortalamamız 55’in üstünde, gençler tarıma yönelmiyor. Ürün artışı ve ithalat ile sorunu çözmeye çalışıyoruz. Ama bu sürdürülebilir bir ebat değil” dedi.
Ekincilik ve Orman Bakanı Kirişci, CHP Niğde Mebus Gürer’in 27 Haziran’bile verdiği istifham önergelerine karşılık verdi. Gürer ilk önergede “2021 ve 2022 yılında Fellah Kayıt Sistemine kayıtlı maraba sayısı kaç olmuştur? Ürününü TARSİM’e sigorta ettiren fellah sayısı kaçtır? Lisanslı depoculuktan yararlanıp ürününü depolayan rençper sayısı kaçtır? Lisanslı depoda ürünü dulda yazar nişane karşılığı bankalardan emniyet kullanan rençper sayısı kaçtır” diyerek sormuştu.
Gürer’in önergesini yanıtlayan Bakan Kirişci, 2021 istihsal yılında ÇKS’ye 2 milyon 173 bin 9 mukayyet fellah olduğunu, 18 Orak Ayı itibariyle 2022 istihsal yılında ise 2 milyon 34 bin 571 çiftçi olduğunu açıkladı. TARSİM’e ürününü sigorta ettiren yetiştirici/işletme sayısının 2020 yılında 580 bin 850, 2021 yılında ise 656 bin 935 olduğunu tamlayan Kirişci, Lisanslı Depolarda Işaret Depolama Kira Desteği düzlük üretici sayısının 2018-2022 yılları arasında 113 bin 298 olduğunu bilgisini verdi.
GÜRER: DÜZME BAL İLE İLGİLİ 2021 VE 2022 YILINDA BAKANLIĞA BIRÇOK İHBAR GELDİ?
Gürer, başka soru önergesinde bile Kirişci’ye “Arıcılık Sigortası kapsamında, Arıcılık Taşıt Sistemine (DINGIL) kayıtlı plakalı kişmiri kovanların ülkemizde sayısı kaçtır? Kaç üretici ÇKS ve TARSİM kapsamında güvence kapsamına alınmıştır? Arıcıların küsurat girdi maliyetleri ve taşımalık giderleri ile ait tıpkı bindi düzenlemesi sağlanacak mıdır? Cali bal ile ait 2021 ve 2022 yılında Bakanlığa birçok ihbar mevrut birçok eser katıştırma kapsamında toplatılmıştır?” sorularını yöneltmişti.
KİRİŞCİ: AKS’YE KAYITLI 8 BİN 116 ÜRETİCİNİN KOVANI SİGORTALANMIŞTIR
Kirişci ise bu istifham önergesine, şu yanıtı verdi:
“01/01/2021-31/12/2021 tarihleri arasında Arıcılık Anahtar Sistemine (AKS) kayıtlı 8 bin 116 üreticinin kovanı sigortalanmıştır. 01/01/2022-17/07/2022 tarihleri ortada 39 adet poliçe eski tip kovan sigortalanmıştır. Arıcılık Kayıt Sistemine (DINGIL) mukayyet üreticilerimiz sene boyunca kovanlarını sigortalatabilmektedir.
Arıcılık potansiyelinin ekonomiye kazandırılması ve muhtemel hedeflere ulaşılması Bakanlığımızın genişlik yüce amaçlarından biridir. Bu doğrultuda arıcılıkta nitelik ve sürdürülebilirliği uydurmak için arıcılık sektörüne 2003 yılından itibaren devam fail arıcılık desteklemeleri 2009 yılından itibaren arılı kapçık başına verilmektedir.
Bakanlığımız resmi kontrol görevlileri yoluyla yapılan teftiş ve kontroller neticesinde; laboratuvar sonucuyla taklit veya tağşiş yapıldığı kesinleşen besin üreten firmalar, Bakanlığımız resmi genel ağ sitesinde kamuoyuna duyurulmaktadır. Antrparantez imitasyon/tağşiş yaptığı belirleme edilen firmaların bu ürünleri toplatılmaktadır.”
GÜRER: 20 MİLYON NÜFUSUMUZ ARTMIŞ, 700 BİN ÇİFTÇİ SAYIMIZ AZALMIŞ
Kirişci’nin yanıtlarını değerlendiren Gürer, şu açıklamayı yaptı:
“Tarımda mesail giderek derinleşiyor. bu arada çiftçi sayımız de değme sene düşüyor. 2003 yılında nüfusumuz 65 milyon iken ÇKS’ye yapılan çiftçi sayımız 2 milyon 765 bin imiş. Vekil’a sordum. 2022 yılı ağustos ayında nüfusumuz 84 milyona geldiğinde ÇKS’ye yapılan çiftçi sayımız 2 milyon 34 bine düşmüş. 20 milyon nüfusumuz artmış, 700 bin rençper sayımız azalmış. 2019 yılında ÇKS’ye yapılan fellah sayımız 2 milyon 264 destek. 2021 yılında 2 milyon 173 bine geriledi. 2022 yılında 2 milyon 84 bine düştü.
Dikici sayımızdaki düşüş antrparantez Sosyal Düzenlilik Kurumu’na mukayyet dikici sayısına birlikte yansıdı. 2019 yılında 1 milyon 692 bin olan SGK’ya mukayyet maraba sayısı, 2021 yılında 551 bin 610 kişiye kadar geriledi. Bu da gösteriyor ki tarımda çiftçinin sayısı her an düşüyor. Çünkü çiftçi ürettiğinden kazanamıyor. Kırsalda yaş ortalamamız 55’in üzerinde, çoluk çocuk tarıma yönelmiyor. Verim artışı ve dış alım ile sorunu çözmeye çalışıyoruz. Amma bu sürdürülebilir benzeri kapsam değil. Giderek tarımda mesail derinleşiyor. Ekinci sayısının azalması bunun konkre göstergesidir.
“ÇİFTÇİ ÇKS’YE KAYIT OLAMIYOR”
Yalnızca şeker pancar çiftçisi benzeri yılda 20 bin kişiden fazla azalmış. Bakanların vermiş olduğu yanıtlardan buut yoğun namına orta yerde. Sorunun çözümü, çiftçinin albenili kılınması. Ayrıca, yerey sahibi çiftçiler ÇKS’ye taşıt yaptırabiliyor. Yani teşrinievvel fail, o tarlayı süren, etkin, kitap düz ekinci ÇKS’ye anahtar olamıyor. Bu dahi desteklerin tarla sahibine gitmesine hastalık oluyor. Bunun yansıması da çiftçinin majör bölümü TARSİM’e taşıt yaptıramadığı amacıyla toptan ısınmadan, tabii afetlerden, tırtıl, çekirge gibi hayvanların yarattığı zararlardan ne yazık kim teşrinievvel yapanlar yarar sağlayamıyor. Zira TARSİM’e kayıtlı olmadığı için bunlara aracısız bindi da verilmiyor.
Giderek ülkemizde gıdaya erişimde kalan sorunlar, iktidarın hangi eyvah ki gündeminde namevcut. Müstahsil, kesinkes girdi maliyetleri düşürülerek daha ucuza üretim yapabilmeli. Sorunlarına ciddi, somut analizör üretilmelidir.”
