MISYON İSTANBULLU

Artan yemleme, saman ve esrar fiyatları besicileri düşündürürken, yem ve saman tedarikçileri ise para kazanamamaktan yakınıyor. Ağızotu satan ve benzeri zamanda besicilik yapan Artvinli Fuat Salan, “Yük çok ama kazancımız on paralık yok. Geçen yıl besi işleyen arkadaşların bu yıl hiçbiri ahıra bir tane hayvan bağlamadı. Hepsi çekildi, hazır parayı kenara atıyor. Ihtimal da faizden bundan sonra kazanıyor belki da düzem korumadan elan çok servet kazandığı üzere hayvancılık yapana kadar orada parayı değerlendiriyor” dedi.

Artvin’in Ardanuç ilçesinde hayvancılık yapan üreticiler, artın fiyatlardan yakındı. Besicilik ve yemçilik yapan Fuat Salan, yaşadıkları sıkıntıları şöyle anlattı:

“KİMSE ARTIK HAYVANCILIK BEĞENMEK İSTEMİYOR”

“Ardanuç’ta esnaflık yapıyorum. Yem ve un ticareti yapıyorum tıpkı zamanda de hayvancılık yapıyorum, kendime ilgili hayvanlarım var ve besicilik yapıyorum. Üretici tarafında bakarsak eğer 110-120 liraya para ettiğimiz aynı kilogram karkas hitit 95-100-102 bandında, 102 lirayı geçmiyor. Yani temas halükarda üretici yer az 15 lira karkas ette zararı var. Kimesne hayvancılık düzenlemek istemiyor, geçen yıla göre yem satışlarımız bayağı düştü zira yurttaş alıp yedirip tahmin etmek istemiyor hayvanını. daha çok elinden çıkarmanın peşinde cümle. İneğini satıyor, hangi varsa elinde satmaya çalışıyor. 10-11’inci aylarda 160-170 bandında aldığım yemi ego zat hayvanlarıma, bu yıl 340-350 bandında kendim aldım. Vadelide değil evvelden fiyatı yemin 2,5 katına intişar nerdeyse. Sırlar yerine 3 katına çıkacak, saman 900 teklik deminden ise 2 bin 700 lira şimdi. Ten maliyeti geçen yıl 60 liraya kestiriyordum demincek 95 lira. Yani girdilerin maliyeti hesaplarsan tıpkı da kestirdiğin maliyeti, ikisi ortada yeniden ayrımsız fark var. Esasen 20-30 liralık kötülük var ki tür adına hesaplarsak. Yani rastgele kalem kötülük çiftçinin işi.

“GÜZEŞTE YIL BESİCİLİK YAPANLAR BU YIL AHIRLARINA HAYVAN BAĞLAMADILAR”

Buzağı iken büyütüyoruz, yaylaya gidiyor ve merada yayılıyor tabii kendisine masrafları birlikte var ve kayıplarımız var. Güz olunca hatır alıyoruz ve bu nöbet bile besi maliyetleri başlıyor içerde. İlacıdır, ottur, yemidir, silajıdır, samanıdır ve bütünü ekstra maliyet. Denge çok amma kazancımız hiç namevcut. Onun için buradaki hep vatandaşların kâffesi güzeşte yıl besi fail arkadaşların özlük bildiğim bu sene hiçbir tanesi ahıra tek hayvan bağlamadı. Bütünü çekildi hazır parayı kenara atıyor. Ihtimal üstelik faizden imdi kazanıyor belki de düzey korumadan elan aşkın servet kazandığı amacıyla hayvancılık yapana büyüklüğünde orada parayı değerlendiriyor. Burada zarar etme riski da yok ama maatteessüf tığ beis ediyoruz.

“BİR HAYVANIN BESİ MALİYETİ 2 BİN LİRAYI BULUYOR”

Otumuzu 8. ayın sonu 9. ayda aldık, maddiyatımız yettiğince zira biz 150 titrem kadar mal, saman bunları alıyoruz. O zaman 2700-3.000 liraya alıyorduk. Hani bitince üstelik otu koyacak yerimiz yok deminden baştan almaya başladık. Şu anda otun maliyeti 4 bin lirayı buldu. Yani bu işin içinden çıkılmaz hale geldi. Anne ham maddelerden birisi olan maden ve saman. Samanı bin 600 liraya alırken, deminden ise 3 bin lira. 50 antet besi çiftliği, şu anda 10. ayın biri itibarıyla hayvanlarımızı besiye aldık. Mahiye maliyeti bire bir hayvanın 2 bin lirayı buluyor ama hastalık ve ilaçlar dış. Hayvanlarımızın mal ve yemleme masrafları ki, 8 kamer ahırda besliyoruz. 8 kamer boyunca 16-20 bin lirayı buluyor. Tığ bunu 20 bin liraya almışız ki bütün 40 bin liraya dünyalık oluyor kim ve biz hayvanlarımızı birçok paraya satabiliriz evet de satabilir miyiz o bile bilinmeyen.”

“15 TITREM SAMANDAN 5 TONU MAZOTA GİDİYOR”

Saman tedarikçisi Cengiz Yılmaz, şu ifadeleri kullandı:

“Samancıyım, Şanlıurfa Siverek’te oturuyorum. Samanı alıp Ardanuç’ta satıyoruz. Alelumum Diyarbakır çevresinden samanı alıyoruz. Samanı 1850-1900 liraya alıyoruz, burada ise 2.850 lira kabil fiyatlarda satıyoruz. Samanı aldığımız şahıslar ise ‘bizi kurtarmıyor’ diyor. Maliyetler erdemli, mazot fiyatlı olduğundan bile erdemli maliyetlere mülk oluyor diyorlar. Ardanuçlu besiciler ise bize pahalıya geliyor diyor. Bizim sattığımız samansa kayran buğday samanıdır ve 2.800-2850 teklik besiciye pahalıya geliyor. Bizde Ardanuç’ta parça parça satıyoruz ve birtakımı diyor ayrımsız er bezi fazla at diyor ve doğal yerine bizde az veriyoruz. Bazen yağmur olur, mil olur yani rezilliği çoktur bu yolun. Haddinden Fazla okkalı benzeri yolu var. Siverek’ten buraya kadar git gel turumu tamamladığımda zir üst 9-10 bin lira motorin yakıyorum. Bu üstelik natürel adına samanın üzerine 700-800 teklik maliyet yansıyor. Ardanuç’tan angarya bulsam henüz iyice tamam bizi kurtarır ama denge bulmaz isek kızıl bire bir şey kalmıyor. Bizde hemen süt değil, sargaç, yağ desen, antifriz desek, yıllık pirimler dersen, saymanlık dersen bize birlikte tıpkısı husus kalmıyor. 15 tondan 5 tonu mazota gidiyor. ILIŞKI-KUR’u ödeyemiyorum faziletli olduğu amacıyla ödeyemiyorum doğal yerine sağlıktan yararlanamıyorum. Doktora gidince ilaçlarımı parayla alıyorum. Şu anda ILIŞKI-KUR’a borçluyum. Dünden bu yana Ardanuç’tayım lime lime gidiyor ve aracın yüzde ellisini satmış durumdayım ve arabanın yarısı hala duruyor ve inşallah satarız.”

“OTU KENDİM TEDARİK EDİYORUM AMA SAMANI HAZIR ALMAK ZORUNDAYIM”

Besici Ulu Gürbüz Yağız ise şunları söyledi:

“Ardanuç’a 40 kilometre mesafede mevcut Yaylacık köyünde hayvancılık yapmaktayım ve geçimimi buradan sağlıyorum. Köyden, Ardanuç’a inmemin tek nedeni hayvanlarıma ağızotu ve saman alabilmek ama ağızotu ve samanı alabilmenin yolu dahi akçe paradan geçiyor. Nakit üzerine da sıkıntılarımız çokça şişman. Küçükbaş hayvanlarıma ot ihtiyacını rastgele ne kadar kendim karşılasam bile yemle alay malay saman vermek zorundayım mecburen. Samanın maliyeti yüksek olduğu üzere tığ yapamıyoruz. Alelhusus süt bilindiği kabil çok pahalı olması dolayısıyla bize pahalıya mal oluyor. Zımnında biz kendimiz üretmektense amade samanı ahzetmek henüz uyguna geliyor. Şu anda saman ve yem fiyatları tahammülfersa derecede artmış durumda yetiştirici namına biz bu işin içinden elbette çıkacağız bilmiyorum amma çıkmakta zorundayız.

“KOCA DOSTTAN BORÇ PARA ALIP SAMAN ALACAĞIM”

Saman ve yemleme ihtiyacını muhtelif yerlere başvurdum amma benim çabucak çözmem gerekiyor. Hakeza tıpkı felek birlikte olamadığından eşten, dosttan vecibe mülk bularak zaman mutlaka çözmem gerekiyor zira köyüme kar yağması halinde eriştirme şansım değme zaman namevcut. Filhakika daima borçla harçla döndürüyoruz bu hayvancılığı. Bunu nereye kadar götüreceğiz borçla, harçla bunu üstelik bilmiyorum. Umarım mümasil zamanda bu ülkede mezun kurumlar ve yetkililer bu konuya el atarlar birlikte bizim bu çiftçilerin sorunlarına doğru aynı çözüm getirirler. Beklentimiz bu yönde.”