Karadeniz’in ‘kadın reisleri’

Karadeniz’in balıkçılıkta yüce illerinden birisi olan Ordu’nun kadın balıkçıları, eşlerine muavenet etmek için sabahın ilk saatlerinde kıyıdaki yerlerini alıyor. Balıkçılığın, anneden kıza geçtiği Perşembe ilçesine sadık Kemankeş Mahallesi’nde kadınlar, Karadeniz’in kontra sularında balık avlıyor, apışlık çekiyor, apışlık temizliyor ve stok yapıyor.

Türkiye genelinde sayıları binlere vasıl karı balıkçılar sabahın ilk saatlerinde denizin sularına apışlık atıyor. Perşembe ilçesi Okçu Mahallesi’nde 1950’li yıllarda gemici bulamadıkları üzere arkalama için eşlerini çağıran balıkçılar, yıllardır familya-kayırıcı bu mesleği nesilden nesle aktarmaya bitmeme ediyor. Yaklaşık 75 yıldır devam eden anane yardımıyla kadınlar aile ekonomisine katkıda bulunurken, zorlukların üstelik üstesinden geliyor.

İlk kadın balıkçı köyü

Ordu’nun evvel avrat balıkçı köyü namına bildik Kemankeş Mahallesi’nde balıkçı kadınların sayısı 25’İ aşarken kadınlar, tün saatlerinde açıldıkları yağız sulardan, sabahın ilk ışıklarıyla dümbelek dönüyor. Kadınlar, geceleyin süresince ağ atıp çekerek eşleriyle birlikte balık yakalamaya çalışırken, tutulan balıklar ise ağlardan istiflenerek hazıra arkaç getiriliyor.

“Eşimizle birlikte çalışmak iyicene”

Kestirmece 25 yıldır balıkçılık eden 47 yaşındaki ayrımsız yavru annesi Havva Gül Aslan, “Değme sabahleyin gelip eşim ve yardımcısına kahvaltı getiriyorum. Yardımcı olmayınca denize üstelik açılıyorum. Sonrasında balıkları alıp ağları istifliyoruz. Burada kadınlar eşlerine arkalama ediyorlar. Evimizde da işlerimiz var ancak mecburuz. Sevimsiz havalarda yumruk oluyor amma ongun bir patika. Eşimizle birlikte hizmet etmek bile fena hâlde oluyor” dedi.

“Ağları dönem doğmadan atıyoruz”

Zekiye Gündoğdu isimli 43 yaşındaki 2 yavru annesi avrat balıkçı, 5 sene önceye büyüklüğünde kıyıda arkalama ettiğini fakat şuan eşiyle gelişigüzel denize açıldığını söyledi. Gündoğdu, saat 03.00 sıralarında denize açıldıklarını ve apışlık attıklarını, avlanmadan sonra kıyıya gelerek burada balıkları hazırladıklarını kaydetti.

“Sezondan memnunuz”

Selma Delimsirek, mesleğin aileden geldiğini, çocukluğundan bu yana balıkçı adına çalıştıklarını tabir ederek, evlendikten sonradan de bu mesleği sürdürdüklerini, 30 yıldan bu yana bu işi sürdürdüğünü belirtti. Eşi ile birlikte denize açıldığına de ilgi calip Mecnunca, “Şuan mezgit var ve bu sene sezon Allah’a şükür adamakıllı. Karadeniz kadını olduğumuz amacıyla üstesinden geliyoruz” şeklinde konuştu.

“Balıkçılık güzelce ancak itici havalarda zorlanıyoruz”

Balıkçı olan temel ve babasına gelişigüzel devir yardıma geldiğini nâkil Sibel Gündoğdu, “Onlar saat 03.00 kabilinden denize gidiyor ve ego sabah 06.00 kabil kıyıya geliyorum. Balıkçılık iyice amma sevimsiz olunca zorlanıyoruz. Balıkları ağlardan temizleyip manava veriyoruz. Onun haricinde değişik hizmet işleri oluyor, onları tamamlıyoruz. Üniversiteyi bitirdim ve 2 yıldır buradayım. Kadınlar bu işi adamakıllı yapıyor amma antipatik az buçuk etkiliyor. Özellikle denize gidenler üzere çokça daha zor” ifadelerine kayran verdi.

“Bütün yükü kadınlar çekiyor, hakları ödenmez”

Kovanlı Kemankeş Akarsu Ürünleri Kooperatif Başkanı Misyon Kaş, Eş balıkçı sayısının 30’a yaklaştığını söyledi. Kaş, kadın balıkçıların seçkin nev konuda eşlerine yardımcı olduklarına dikkat çekerek, “Denize açılan kadınlar var, ayrımsız amel gemici üzere çalışalar var. Soğuk ve fırtına demeden etkin kadınlar burada yıllardır eşlerine apotr oluyor. Bizim yükümüzü güvenilmez derecede hafifletiyor, onlar bizden imdi çalışıyor, buradan sonradan evde dahi çalışıyorlar, bilcümle yükü onlar çekiyor hakları ödenmez. Onların beceremeyeceği tıpkı öz namevcut zaten. Burada tek sorunumuz melce, fırtınalı havada barınamıyoruz, o nedenle kadınlar burada meşakkat çekiyorlar” ifadelerine düzlük verdi. – KALABALIK

Share: