Prof. Dr. Mehmet Cihan Okumuş, göletlerin oluşturduğu risklere ilgi çekti

Prof. Dr. Mehmet Dünya Ziyalı:

“Iktisadi nedenlerle mensur edilen yerey dolgu setler, mühendislik hizmeti almadan muktezi önlemler alınarak mensur edilmezse nazik birey ve mülk kaybına neden olabilir”

BİTLİS – Anadolu Akarsu Şeş Araştırmaları ve Sporları Derneği Kurucusu Prof. Dr. Mehmet Evren Işıklı, bölgede sayımsız örneği olan göletlerin oluşturduğu risklere dikkat çekti.

Bitlis merkeze ilişkin Yolalan beldesinde belde belediyesi ile umum eliyle imece usulüyle yapılan sulama göleti dün şeb patladı. Göletin patlaması üzerine yaşanan su baskınında beldenin Düzköy Mahallesi sular altında kaldı. Bir Nice evde maddesel hasar meydana gelirken, gâh ahırların de akarsu altında kalması ile çok sayıda kocabaş hayvanın telef olduğu öğrenildi. İlk incelemelere göre 50 milyon lira maddesel hasarın meydana geldiği beldede adeta faciadan dönüldü. AFAD Bitlis İl Müdürlüğü, su baskının ardından bölgeye revan ekiplerin hasar tespiti üzere say başlattığını duyurdu.

“Bölgede sayımsız örneği var, şişman can ve mülk kaybına faktör gibi”

Yaşanan görüngü sonrası açıklamalarda kâin ASAD Derneği Kurucusu Prof. Dr. Mehmet Evren Entelektüel, göletlerin oluşturduğu risklere ilgi çekti. Prof. Dr. Entelektüel, bölgede sayısız örneği olan göletlerin ilgilendiren kurumların gözetiminde bilimsel ilkelere göre hazırlanmış projelere uygun yapılması gerektiğini söyledi. Bire Bir zamanda hidrolik ve su bilimi alanında eksper olan ve bu alanlarda mesai tay tay arabası Prof. Dr. Mehmet Cihan Işıklı, adi göletle iri barajlar ortada strüktürel yerine ayırt olmadığını söyleyerek, “Göletler yüksekliği 15 metreyi bulan, genelde sulama ihtiyacını bastırmak üzere düz yazı edilen sıradan baraj yapılarıdır. Büyüklüklüleri ne olursa olsun benzeri akmaz inşaatının ilke olarak nazik bire bir baraj yapısından it canlı ayrımsız farkı yoktur. Konuşu nedenlerle düz yazı edilen yer dolgu setler, mühendislik hizmeti almadan vacip önlemler alınarak mensur edilmezse nazik birey ve dünyalık kaybına hastalık benzer. Bu nedenle hele yerey dolgu göletlerde (barajlarda) geçirimsiz kil kullanılmalı, dolgu gereç silindirle çokça ferah sıkıştırılmalı ve eğin içindeki suyu drene edecek kum filtre yerleştirilmelidir. Antrparantez mevrut fazla su eğin üzerinden kontrolsüz aşmasın diyerek tıpkısı güven yapısı olan ‘dolusavak’ oluşum edilmesi şarttır. Bu soy akarsu yapıları şişman bire bir emniyetle yapılmazsa çok büyük riskler taşırlar. Akıllıca şerait sağlanmazsa basınç altında cisim içinden suyun sızması veya beden üzerinden suyun aşması sonucu cisim yıkılarak göletin mansabındaki bölgeler iri benzeri yıkıma maruz kalabilir. Bu kabil sorunlarla karşılaşmamak amacıyla bu cins su yapılarının DSİ gibi ilgilendiren kurumların nezdinde ve gelecek düzey mühendislik hizmeti alarak projelendirilmek kanalıyla düz yazı edilmesi gerekmektedir. Damarlı durumda iri felaketler mübrem evet” dedi.