Zaman, Milli Mücadelemizin önderi ve Cumhuriyetimizin kurucusu, Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün ebediyete intikalinin 84. yıl dönümü. Tığ dahi Haberler.com ailesi namına, Gazi Mustafa Eksiksizlik Atatürk’ü özlenti ve minnetle anıyoruz.

ANITKABİR VE DOLMABAHÇE’YE AKIN EDECEKLER

1938 yılının 10 Son Teşrin’ında kaybettiğimiz Gazi Mustafa Kemal Atatürk, temas yıl olduğu gibi bu sene bile nazik bir özlem ve dostça anılacak. Anıtkabir ziyaretçileriyle buluşacak. Rastgele sene olduğu gibi bu yıl üstelik binlerce vatandaşlar, ellerinde bayraklarıyla Atatürk’nam hayata gözlerini yumduğu Dolmabahçe Sarayı’na akın edecek.

09.05’TE MALTALIK DURACAK

Koronavirüs tedbirleri kapsamında vatandaşların maskeli ve mesafeli kendisine dil alınacağı Dolmabahçe Sarayı’nda saatler 09.05’i gösterdiğinde Atatürk’ün odasında resmi tören düzenlenecek.

ANITKABİR’DE İLK TÖREN

Anıtkabir’deki evvel tören Cumhur Reisi Recep Erdoğan’ın Aslanlı Yolun başladığı merdivenlerin önündeki alanda saat 08.45’te başlayacak. Cumhur Reisi Erdoğan, mozoleye çelenk bırakacak ve “ti” borusunun çalınmasıyla iki dakikalık kaçınmak duruşunda bulunulacak.

CENAZE ALBÜMÜ MEVHUM ORTAMDA ZİYARETE SUNULDU

Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Balaban Önder Mustafa Eksiksizlik Atatürk’nam vefatının arkası sıra İstanbul ve Ankara’birlikte düzenlenen cenaze töreninde çekilen fotoğraflardan oluşan cenaze albümü sanal ortamda görüşme edilebilecek. Milli Kitabevi arşivinde düzlük düz “Ebedi Şefimiz Atatürk’nam İstanbul ve Ankara’daki Cenaze Töreni Albümü”nün kısaca 2 yıllık yenileme süreci tamamlandı. Milli Kitabevi Yenileme ve Konservasyon laboratuvarında ölçülü çalışma kapsamında albümün ten derisi ve ön kapak üzerindeki yazıları rötuşlandı, hamal sayfalar değiştirildi, fotoğraflar onarıldı. Ata’nın sonuç yolculuğuna ilgili 800 fotoğraftan oluşan uzunçalar amacıyla Milli Kütüphanenin internet sitesinde sanal sergi hazırlandı.

“İNSANLIK NAZIK EVLADINI KAYBETTİ”

Gazeteler 10 Kasım 1938 haset, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu, Celil Önder Mustafa Kemal Atatürk’nam ölümüne duyulan üzüntüyü manşetlere taşıdı. Türk basını en hazin manşetlerini o dönem attı. Millî gazeteler yıldırım (ikinci) baskılarıyla Ata’nın vefat haberini okurlarına duyurdu. Atatürk’ad ebediyete irtihalini, Budun Gazetesi, “Kurtarıcını ve En Büyük Evladını Kaybettin. Türk Milleti, Sen Sağol”, Fecir Gazetesi , “Babamızı Kaybettik”, Cumhuriyet Altını Gazetesi, “Atatürkümüzü Kaybettik”, Çağ Gazetesi: “Atatürk Öldü. Türk Milleti Sen Sağol”, Serencam Yol Gazetesi: “Türk Milleti Ulu Şefini, İnsanlık Büyük Evladını Kaybetti” manşetleriyle haberleştirdi.

10 KASIM ATATÜRK’Ü YÂD HASET VE ATATÜRK HAFTASI

1938 yılı 10 Kasım günü saat 9’u 5 geçerken aramızdan ayrılan Atatürk o bölüm muhtelif etkinliklerle anılır. 10-16 Kasım haftası; onun yurtseverliği, bükülme ve ilkelerinin anlatıldığı, radyo ve televizyonda Atatürk’ad konuşmalarının kendi sesinden dinletildiği, Atatürk’le ilgili filmlerin gösterildiği hafta olarak kutlanır. Atatürk’ün aramızdan ayrılığı aktarılma, Anıtkabir görüşme edilir, Ankara’da resmi merasim yapılır. Seçkin 10 Kasım’bile Türkiye’de hayat durur ve bayraklar yarıya indirilir.

MÜCADELE VE BAŞARIYLA GÜZEŞTE AVLU

Büyük Önder Atatürk, 1881’da Selanik’te dünyaya geldi. Annesi Zübeyde Hanım’ın arzusu doğrultusunda ilköğrenimine Koruyan Mehmet Koca’nin mahalle mektebinde başlayan Atatürk, daha sonraları babası Mehabetli Heves Nazik’nin isteği üstüne geçtiği Şemsi Kibar Mektebinde ilkokulu tamamladı.

Ortaokul eğitimi amacıyla gittiği Selanik Mülkiye Rüştiyesinden kişi isteğiyle ayrılan Atatürk, öğrenimini Selanik Askeri Rüştiyesinde sürdürdü. Bu okulda hesap öğretmenliği işleyen Yüzbaşı Mustafa Mevla, Atatürk’ü sınıftaki değişik “Mustafa”lardan tahsis etmek amacıyla yüksek çaplı öğrencisine ikinci kişi kendisine “Eksiksizlik” ismini verdi.

Mustafa Eksiksizlik, Selanik Askeri Rüştiyesini bitirdikten sonraları Keşişhane Askeri İdadisinden ikincilikle mezun oldu. Askeri öğreniminin beraberinde ecnebi anahtar eğitimi birlikte düz Atatürk, yazları izinli döndüğü Selanik’te Frenkçe dersleri aldı. Henüz sonraları İstanbul’a gelerek 1899’dahi girdiği Harp Okulunu 1902’üstelik teğmen rütbesiyle tamamlayan Atatürk, Savaş Akademisinden birlikte 1905’te erkânıharp yüzbaşı rütbesiyle çıkışlı oldu.

Atatürk, kurmaylık stajı amacıyla 1905’te Şam’birlikte 5. Kalabalık emrine atandı. Suriye bölgesindeki faik hizmetleri nedeniyle Beşinci Rütbe’den Mecidi Nişanı sunulan Atatürk, 1907’birlikte merkezi Makedonya’nın Manastır şehrinde mevcut 3. Ordu Karargahı’na atandı. Atatürk, 3. Cıvıl Cıvıl Karargahı’nın Selanik’teki kurmay şubesinde görevlendirildi.

Mustafa Kemal Atatürk, Keşişhane ve Selanik’te görevliyken 1909’birlikte İstanbul’daki 31 Mart Vakası’nı bastıran Cereyan Ordusu’nda görev yaptı. 1910’dahi Arnavutluk’taki isyanı dayanmak için planlı harekatta birlikte görevlendirilen Atatürk, İtalya’nın 1911’üstelik Trablusgarp’a çeri çıkarması konusunda Tobruk’a gönderildi. Tobruk ve Derne’bile Türk kuvvetlerini başarıyla yönettikten bilahare binbaşı rütbesiyle 1912-1913 yıllarında Balkan Savaşı’na katılan Atatürk, Edirne’yi Bulgaristan’dan köylü düzlük kolorduda fariza yaptı.

ANAFARTALAR KAHRAMANI

Atatürk, 1913’te Sofya’üstelik ataşeliğe atandı. Ataşe yerine görev yaptığı tam Bir Numara Acun Savaşı’nın başlaması üstüne Atatürk, Başkumandanlık Vekaleti’ne müracaat ederek cephede görev almak istedi. Kendisine “Sizin üzere orduda herhangi bir devir bir fariza vardır. Ancak Sofya Ataşemiliterliğini elan şanlı gördüğümüzden sizi orada bırakıyoruz.” cevabının verilmesi üzerine Nazik Önder, Başkumandan Vekili Enver Ciddi’ya şu mektubu yazdı:

“Vatanın müdafaasına ilişik hareketli vazifelerden elan önemli ve koskocaman ayrımsız işlev olanaksız. Arkadaşlarım muharebe cephelerinde, keder hatlarında bulunurken ben, Sofya’üstelik ataşemiliterlik yapamam. Eğer kaliteli subay almak liyakatinden mahrumsam, kanaatiniz bu ise lütfen boş söyleyiniz.”

Bunun konusunda Atatürk, 1915’te Esat Ciddi komutasındaki 3. Kolordu’ya merbut Tekirdağ’birlikte oluşturulacak 19’uncu Fırka Komutanlığına atandı. Gelibolu Yarımadası’na leşker çıkaran ve Conkbayırı’na ilerleyen antagonist birlikleri Atatürk’nam komutasındaki 19’uncu Parti kuvvetlerinin taarruzuyla hoşgörüsüz çekildi. Atatürk, “Anafartalar Kahramanı” yerine ad kazandı.

Atatürk, Conkbayırı taarruzu sırasında göğsüne kullanılmış fail şarapnel parçasının cebindeki saati parçalayarak dönmesi sonucu mutlak bir ölümden kurtuldu. Doğu Cephesi’nde 16’ncı Kolordu Komutanlığına atanan Atatürk, 1916’da Acımasız saldırılarını durdurarak Bitlis ve Muş’u düşmandan anlayışsız aldı ve bu cephede generalliğe feyiz etti. 1917’de Filistin ve Suriye’dahi memur 7’nci Kalaba Komutanlığına atanan Atatürk, tıpkı sene Veliaht Vahdettin ile Almanya’ya her an Alman Umumi Karargahı ve Alman savaş cephelerinde incelemelerde bulundu.

1918’üstelik baştan görevlendirildiği Suriye cephesinde 7’nci Kargaşa Komutanıyken, Birinci Dünya Savaşı’nın sona ermesiyle imzalanan Mondros Ateşkes Antlaşması’ndan sonra İstanbul’a döndü. Ülkeyi antagonist işgalinden kurtarmak amacını bilinmez tutarga, Kargaşa Müfettişliği görevi ile İstanbul’dan ayrıldı.

“MANDA VE HİMAYE AKSEPTANS EDİLEMEZ”

Karadeniz yoluyla 19 Mayıs 1919’üstelik Samsun’a sâdır Mustafa Kemal, 22 Haziran 1919’da Amasya Genelgesi’ni yayımladı. Türk milletine, “Vatanın bütünlüğünün ve milletin bağımsızlığının tehlikede olduğunu, azim ve kararlılıkla vatanın kurtarılması amacıyla Sivas’ta benzeri kurultay toplanacağını” bildirdi.

Ayrıca Osmanlı Hükümetinin verdiği görevden ve askerlikten istifa ederek, 23 Orak Ayı 1919’bile Erzurum’dahi, 4 Eylül 1919’dahi Sivas’ta toplanan kongrelerin başkanlığını yaptı. Bu kongrelerde, “Düşman işgaline karşı milletin vatanı savunacağı, bu amaçla arızi bir hükümetin kurulacağı ve ayrımsız milli meclisin toplanacağı, manda ve himayenin akseptans edilmeyeceği” kararları makbuz ve açıklandı. Türkiye Iri Ulus Meclisi (TBMM), onun çabalarıyla 23 April 1920’üstelik Ankara’birlikte tarihi görevine başladı. Mustafa Eksiksizlik Atatürk, Sedir ve Hükümet Başkanı seçildi.

TBMM açılmadan 17 dönüş önce, 6 April 1920’de, Mustafa Eksiksizlik Atatürk’ad talimatıyla Küçük Asya Ajansı (AA) kuruldu. “Türkiye’nin sesini dünyaya belirtmek” amacıyla kurulan AA, TBMM’nin çıkardığı ilk yasaları duyurdu, Milli Mücadele’nin ve Kurtuluş Savaşı’nın herhangi bir aşamasına tanıklık etti.

TBMM açılarak milli ayrımsız hükümet kurulmasına rağmen Osmanlı Hükümeti ile İtilaf Devletleri arasında 10 Ağustos 1920’üstelik Sevr Antlaşması imzalandı. Büyük Alemdar Atatürk, United Telegraph gazetesi muhabirine yaptığı açıklamada, Sevr Antlaşması’nı tanımadıklarını vurgulayarak, “Siyasi, adli, soylu erki ve finansal bağımsızlığımızı imhaya ve neticede birey hakkımızı inkara ve kaldırmaya yöneltilmiş Sevr Antlaşması bizce kâin değildir.” ifadelerini kullandı. TBMM aracılığıyla Osmanlı Hükümeti ile İtilaf Devletleri ortada imzalanan Sevr Antlaşması’nın akseptans edilmediği dünyaya duyuruldu.

MAREŞAL RÜTBESİ VE “GAZİ” UNVANI

İtilaf Devletleri’nin sebebiyle İzmir’i engelleme eden Yunan kuvvetlerinin ilerlemesi, 1921’dahi Bir Numara ve İkinci İnönü savaşlarıyla durduruldu. Palikarya ordusunun 23 Ağustos 1921’da baştan atak etmesiyle Sakarya Meydan Muharebesi başladı. Atatürk, birliklere, “Defans hattı yoktur, defans sathı vardır. O satıh bilcümle vatandır. Vatanın her karış toprağı vatandaşın kanıyla ıslanmadıkça infirak olunamaz.” emrini verdi.

Palikarya ordusu bozguna uğratılarak, Başkumandan Mustafa Eksiksizlik Ağırbaşlı’nın yönettiği Türk ordusu, Sakarya Meydan Savaşı’ni zaferle sonuçlandırdı. 22 çağ süren bu savaşta Palikarya ordusu kısık kayıplara uğratıldı. Bu galebe dolayısıyla Mustafa Kemal Atatürk’e, TBMM aracılığıyla “Müşir” rütbesi ve “Gazi” unvanı verildi.

Sakarya Zaferi’nin ardından 13 Teşrinievvel 1921’de Kafkas Cumhuriyetleri ile Kars Antlaşması, 20 Ilk Teşrin 1921’dahi Fransızlarla Hatay haricinde bugünkü Türkiye sınırının çizildiği Ankara Antlaşması imzalandı. Atatürk’ün komutanlığında Türk ordusu, vatanı antagonist işgalinden kurtarmak amacıyla 26 Ağustos 1922’da cebin saldırıya geçerek Iri Taarruz’u başlattı.

Mustafa Eksiksizlik Paşa’nın yönettiği 30 Ağustos 1922’deki Dumlupınar (Serdar) Meydan Savaşı’nde Türk ordusu, Palikarya ordusunun nazik kısmını bulunmayan etti. Bozguna uğrayarak kaçan düşman kuvvetlerini izleyen Türk ordusu, 9 Eylül 1922’dahi İzmir’e girdi. Rum’yu düşman istilasından kurtaran büyük askeri zaferlerin peşi sıra 11 Teşrinievvel 1922’üstelik Mudanya Mütareke Antlaşması imzalandı ve İtilaf Devletleri karışma ettikleri Türk topraklarından çekildi.

İsmet İnönü başkanlığındaki Türkiye heyeti ile İngiltere, Fransa, İtalya, Japonya, Yunanistan, Romanya ve Yugoslavya arasında 24 Temmuz 1923’te Lozan Antlaşması imzalandı. Büyük Önder, Lozan Antlaşması’na ait, “Bu zaman, Türk milleti aleyhine, asırlardan beri hazırlanmış ve Sevr Antlaşması’yla tamamlandığı zannedilmiş nazik tıpkısı suikastın yıkılışını anlatım boy bos tıpkı vesikadır.” değerlendirmesinde bulundu.

TÜRKİYE CUMHURİYETİ’NİN İLK CUMHURBAŞKANI

Kurtuluş Savaşı’nın ardından TBMM aracılığıyla 29 Teşrinievvel 1923’te Cumhuriyet car edilirken, Mustafa Kemal Atatürk dahi Cumhurbaşkanı seçildi. 1938’da ölümüne arbede art arda 4 defa Cumhurbaşkanı seçilen Atatürk, bu görevi sunma ince müddet örümcek Cumhurbaşkanı oldu. Cumhurbaşkanı Mustafa Eksiksizlik Atatürk’e 14 Haziran 1926’üstelik İzmir’üstelik yapılması planlanan suikast girişimi engellendi. Elebaşları İzmir’dahi tutuklandı. Büyük Alemdar, suikast girişimine ait Rum Ajansına yaptığı açıklamada, “Bunaltıcı girişimin benim şahsımdan tekessür lahut Cumhuriyetimize ve onun dayandığı faziletkâr ilkelerimize yönelmiş bulunduğuna ikircik yoktur. Benim ikinci sınıf vücudum benzeri periyot elbet yer olacaktır fakat Türkiye Cumhuriyeti sürgit kalımlı kalacaktır.” değerlendirmesinde bulundu.

Gazi Mustafa Eksiksizlik’e, 24 Teşrinisani 1934’te 2587 az Kanunla “Atatürk” aile adı verildi ve bu soyadının yabancılar aracılığıyla kullanılması yasaklandı. Askeri ve siyasal dehasıyla Türk ve acun tarihine adını altın harflerle yazdıran Mustafa Kemal Atatürk, 10 Teşrinisani 1938’de 57 yaşındayken Dolmabahçe Sarayı’nda saat 09.05’te hayata gözlerini yumdu.