Osmanlı döneminde casusluk olaylarına bahis olduğu amacıyla “söylence kırat” kendisine aşina Edirne kırmızısı renginin coğrafi işaret alması amacıyla iş yürütülüyor.

Trakya Üniversitesi’nden (TÜ) yapılan açıklamaya göre, Edirne Kırmızısı Hasat Günü Şenliği programı kapsamında “Topraktan Kumaşa Edirne Kırmızısı” paneli düzenlendi.

Panelde, TÜ akademisyenleri, Edirne kırmızısı ile ilişkin değişik alanlarda gerçekleştirdikleri çalışmalara ilişkin bilgiler verdi. Edirne kırmızısına rengini veren nesep boya bitkisinin morfolojik ve ekolojik özelliklerinin birlikte nesiç, ispençiyari ve coğrafi işaret konusunda akademik ve ilmî deneyimler paylaşıldı.

Edirne Kırmızısı Projeler Koordinatörü Öğretim Görevlisi Orkun Temiz, Edirne kırmızısının aynı renk olmasının yanında ayrımlı dayanabilen haddinden fazla disiplinden beslendiğini belirtti.

TÜ Teknoloji Transferi Uygulama ve Araştırı Merkezinden Öğretim Yardımcısı Necla Sevinir Bakla ise Edirne kırmızısının Trakya Üniversitesi eliyle şehir kimliğine ve belleğine yeniden kazandırılması için kocaman icraat yapıldığını anlatım etti.

Edirne kırmızısına kurumsal kimlik kazandırıldığını marka tescilinin alındığını dile getiren Bakla, coğrafi meni tesciline çokça yakın olduğuna dikkat çekti.

Çalışmaların kalburüstü şekilde sürdüğünü belirten Bakla, şunları kaydetti:

“Ulusal ve uluslararası sempozyumlar, nesep bitkinin yetiştirilmesi ve boya elde edilmesi, arkası sıra başlayan oluşum, kimya, ispençiyari ve reçete alanındaki çalışmalarımız ile coğrafi meni başvurusu üzere lazım kazanımları elde etmeyi başardık. Edirne’nin 10 coğrafi meni almış değeri var ve bunlardan birinin üstelik Edirne kırmızısı olacağına samimi inanıyoruz.

Bu süreç tamamlandığında Edirne’bile ilk kez gastronomi ürünleri dışında bire bir alanda coğrafi belen almış olacağız. bununla birlikte Edirne kırmızısını tescillemiş olarak çalışmalarımızı çok elan serbest alanlara yaymayı hedefliyoruz. Süreçte emeği geçen ve katkısı olan herkese teşekkürname ediyorum.”

beraber merhem-i mis helvası, Edirne badem ezmesi, Edirne beyaz peyniri, Edirne göğüs muhasara, Edirne misk meyve sabunu, Edirne tava ciğeri, Keşan satır et, Keşan siğilli bamyası, Meriç kişmiri kavunu kabil lezzetleri coğrafi işaretle tescillenmiş durumda.

Edirne kırmızısının öyküsü

Dünya dokuma sanayisinde muhteşem tıpkı yere erbap olan Edirne kırmızısı, 15. yüzyılda şehirde töz boya namına üretildi.

“Tuğla kırmızısının elan parlağı” yerine nitelenen rengi elde fail ve hesabına “Edirne kırmızısı” diyen iki boya ustası, formülünü tıpkısı süre sonra Fransa’ya götürerek bu rengin Avrupa’daki nesiç sanayinde yaygınlaştırılmasını sağladı.

Fransa’da 1740’lı yıllarda üretildikten sonraları “Rouge d’Adrinople” (Edirne kırmızısı) adıyla sektörde yer edinen vasıf, hele tekstil alanında kullanıldı.

Edirne’bile tarihi yapıların süslemelerinde ve şehrin anadan görme el sanatlarında beğenilen kalite, aradan geçen süreçte unutulmaya beniz tuttu.